Pırlantanızı Uluslararası Sertifikalar ile Tanıyın

Birbirinden göz alıcı modellere sahip pırlanta yüzükler, hayatın yeni başlangıçlarına merhaba diyor. Evlenme teklifinin en ve tek özel hediyesi olan tektaş yüzük tıpkı pırlanta gibi taçlandırılmış aşkın sevginin sembolüdür. Kadın yüzüğüne her baktığında sevildiğini ve özel olduğunu hissedecek, kalbi aşkı ile ışıldayacaktır.

Pırlantada 4 Önemli Özellik

Tektaş yüzük hem maddi hem manevi değer olarak dünyada 4C olarak bilinen özellikler ile anlaşılır. Bunlar: pırlantada Renk, Berraklık, Karat ve Kesim'dir. Şimdi sırasıyla bu özelliklere bakalım.

Renk: Dışarıdan ilk bakıldığında renksiz görünen pırlanta aslında Beyaz, Sarı, Pembe, Mavi, Kahverengi ve Siyah renklidir. Pembe ve Mavi en nadide renklerdir. Beyaz pırlantada doğru beyazdan sarıya değişik tonlarda renk skalasına sahiptir. Bu renk skalası harf sistemi ile anlatılır. Pırlanta renk olarak ne kadar beyaza yakın ve temiz olursa o kadar kıymetlenir. Pırlanta renközelliği, kesimden sonra ikinci önem sırasındadır; hem değerini, hem ömrünü hem de görünüşünü doğrudan etkiler.

Uluslararası standartlara göre  ‘D’ ekstra beyaz ve renksiz kategorisini temsil eden sınıflamadır. Pırlanta renk doygunluğu %100 ve beyazın azami derecesi %0 dır yani en mükemmel haldedir. Ardından ‘G’ ile beyaz(neredeyse renksiz), ‘L’ ile beyaza yakın( uçuk), ‘P’ ile çok açık sarı( çok hafif) ve son olarak ‘Z’ açık sarı(hafif) kategori sınıflaması yerini alır. Bu belirttiğimiz harfler pırlantaya işlidir, satın alırken bakıldığında rahatlıkla görülebilir.

Berraklık: Elmas kristalleşirken üstünde doğal halde bulunan mineraller pırlanta taşının içinde yer alarak, taşa karakteristik özelliğini yansıtır. İçindeki partiküller, üstündeki kusurlar ve yıpranmışlık ne kadar az olursa pırlanta o kadar parlak ve saf görünümlü olur. Her pırlantaberraklığı nitelik olarak birbirinden farklıdır. Pırlanta berraklık olarak değerlendirilirken çıplak gözle görülmesi oldukça zordur. Bu konuda maharetli gözlere sahip ustalara başvurmak yerinde karar olacaktır.

Pırlantada Berraklığı Etkileyen Etmenler

Işığın doğru açılardan yansıması pırlantanın değerini doğrudan etkiler. Değeri düşüren ilk etmen; taşın içindeki çatlaklardır. Bir diğeri hasar görmüş olma, çizikler, doğal yollarla oluşmuş ve silinemeyen lekeler ve pırlanta renktonlarıdır. Kısacası pırlanta berraklık, hem içinde hem dışındaki özelliklerin tümünü ortaya koyar.

 

Karat: Pırlantanın ağırlığını ölçen birimdir. Diğer bir ifadeyle karat ağırlığı elmasın kütlesini ölçer. 1 pırlanta karat 0.2 gram (200mg) dır ve bu standart bir metrik ölçüdür. Bir karat 100 eşit puana bölünür, her çeyrek karat 0.25 ct (Türkçede santim)olarak yazılır.  Pırlantanın fiyatı, karat ağırlığının yüksekliğine bağlı olmakla birlikte renk ve berraklığına ek olarak pırlanta kesimi önemli rol üstlenir.

Kesim:  Doğanın insanlara armağanı elmas madeninin işlenmiş hali olan pırlantanın güzelliği ve değeri, incelikli ve kusursuz pırlanta kesiminde yatar. Pırlanta yüzükler için estetik ve gösteriş bakımından birbirinden farklı şekilde kesilir. En çok tercih edilen detayında gizli formlar; yuvarlak kesim( round cut)dir. Bu kesimler son yüzyıldır taş kullanılmaktadır. Çünkü 4C özelliklerinin çok rahat uygulandığı ve sonuçta gökkuşağı ışıltısı saçtığı ve parladığı görünüme sahip olur.

Zevk tercihine göre fantezi kesim pırlantalar sırasıyla oval(oval cut) kesim özelilkle uzun parmaklı ellere sahip kadınlar tarafından tercih edilir. Uzunluk-genişlik oranlarına göre kesilen oval pırlanta tıpkı yuvarlak kesimli taşlar gibi harikulade ışığı yansıtır. Prenses(princess cut) kesiminin parmakta estetik duruşu ve parlaklığı ile son yıllarda evlilik teklifinin sağlam partneri olmaktadır. Yastık(cushion cut) kesimin mazisi de yuvarlak kesim kadar eskidir. Geniş yüzeyi ile parlaklığı artar. Yine son yılların evlilik teklifi için tercih edilen kalp(heart cut) kesim yüzükte aşk yerini bulur.  Damla(Pear cut) kesim, gözyaşı damlası olarak bilinir. Parmağı uzun gösterir. Aşer(Assher)kesim, zümrüt kesimine benzer, berraklığı ön plandadır. Radyan(radant cut) kesimin karakteristik özelliği yuvarlatılmış köşeleridir. Zümrüt ve elmas güzelliğine sahiptir. Mücevher olarak popülerdir. Markiz( Marquise cut) kesimde, pırlanta karat ağırlığı maksimum olur ve taşı olduğundan büyük gösterir. Uzunluğu parmakları uzun ve ince gösterir. Yuvarlak ve oval taşların yan taşı olarak kombine edildiğinde muhteşem görünür. Baget(baguette cut)kesim dikdörtgendir. Taşı büyültür. Pırlantanın berraklığını ön plana çıkarır.

Pırlantada Kesim Özellikleri Nedir?

                Pırlanta yüzük için kesim işlemi değerli taşa hacimler kazandırarak uyarlamaktır. Pırlantanın asıl değerini veren ona şekil veren eller ve kullanılan teknolojidir. Eller ne kadar usta ve hassas ise; o kadar derin, zarif ve ışıklar saçan bir pırlanta elde edilir. İyi kesilmiş pırlantanın kalitesini de ışığı doğru açıdan kırarak yansıtması gösterir.

Pırlantanın Kesim Teknikleri Hakkında Neler Bilinmeli?

Basık ve derin kesimler, ışığın pırlantanın alt kısmından kaçmasına neden olarak pırlantanın yeteri kadar parlamamasına neden olur. İyi kesim, pırlanta yüzeyi geniş olduğu için giren ışığını daha iyi yansıtır. İdeal kesime göre fiyatı daha makuldür. İdeal kesim ise; adı üstünde pırlantanın parıldamasını, ışıltılar saçmasını sağlayan en iyi kesimdir. Işığın tamamını yüzeyinden yansıtır. En mükemmel kesime sahiptir.

 

Pırlanta Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

                Öncelikle yukarıda sıralanan 4C özelliklerine dikkat edilmelidir. Bunların içinde insan eli ile kalitesinin ve kıymetinin belirlendiği kesim öncelikli gelmektedir. Çünkü pırlanta, yansıttığı muazzam ışık demetini kesimine borçludur. Diğer dikkat edilmesi gereken ise aşağıda detaylıca anlatılacak olan uluslararası sertifikalar olan GİA ve HRD sertifikalı pırlanta olmasıdır.

Neden Sertifikalı Pırlanta?

Seri numara ile kayıt altına alınmış, maddi anlamda değerli olan mücevher olan her pırlanta birçok detayı üstünde barındırır. Bunlar, bağımsız ve kar amacı gütmeyen elmas kuruluşları tarafından değerlendirilmiş ve belgelenmiş olan sertifikalı pırlantaya sahip yüzüklerdir. Bu sayede belgesiyle birlikte satın alırken net ve sağlıklı bilgiye de sahip olunmuş olur. Sahte, kusurlu, düşük kaliteli pırlantanın ederinden daha yüksek fiyatlardan satışının gerçekleşmesinin önüne geçilmiş olur. Aksi taktirde satıcının veya mücevher kuyumcusunun verdiği bilgiler ile yetinilmek durumunda kalınır. Pırlanta yüzükte kullanılan 4C özellikleri ve detaylar belgesinde işlenmiş olduğundan satın alınan kıymetli taş dünyanın her yerinde geçerli ve aynı olur. Yani evrenseldir. Belgedeki rakam ve sayıların değiştirilmesi mümkün değildir. Özellikle evlilik teklifinin temsilcisi olan tektaş yüzüksatın alırken sertifikalı pırlanta olduğuna dikkat edilmesi mühimdir. Pırlanta, uluslararası geçerli olan sertifikaya sahip ise değerini hiçbir zaman kaybetmez.

 

Şimdi ayrı ayrı bu sertifikaları tanıyalım.

 

 

GİA Sertifika

Gia ‘’ gemological institude of america’’ açılımı olan ve bağımsız elmas kuruluşlarının standart 4C özelliklerle en ince ayrıntısına kadar incelemesini yaparak elmasların özelliklerini belirleyen, tescilleyen ve gia sertifikası ile seri numara ile numaralandırarak kayıt altına alan kurumdur. Yani, işi sadece taşı incelemektir. Bu numara, pırlantanın kemer kısmına nano teknolojisi kullanılarak yazılır. Özellikle 0.30 karat üzeri taşlarda değerin fiyatlarda yüksek etkisinden dolayı manipülasyonların önüne geçmek adına Gia sertifikası oldukça önemlidir. Kurum bu nedenle, özellikle 0.30 karat üzeri taşlarda ve nadiren çok yüksek renk ve berraklığa sahip 0.23-0.29 karat aralığında inceleme yapmaktadır.

Amerika Gia Sertifikalı Pırlantanın Kimlik Belgesinde Neler Yer Alır?

Taşın kemerinde 10 haneli her taşa özel kopyalanamayan ‘’ GIA Report No….’’ İle başlayan seri numarası, taşın kuruluş tarafından incelendiği gün-ay-yıl bilgisi yer alır.

* Shape: taşın şekil bilgisidir. Diğer ifadeyle pırlantanın kesim modelinin yazıldığı bu bilgiden anlaşılır. Burada pırlantanın uluslararası kesim standartlarına değinmek doğru olacaktır:

Excellent(mükemmel): Tercih edilecek mükemmel pırlanta kesim modelidir. Pırlantanın fiyatının yüksek olmasını sağlayan ayrıntıdır.

Very Good( Çok iyi): Mükemmelin bir tık altı kalitede olan kesimdir. Hem fiyat olarak daha makul ama kalite açısından üstün değerde pırlanta kesimidir.

Good(iyi): Kaliteye sahip olmak isterken daha avantajlı fiyatlamalardan satın almak isteyen alıcılar için cazip alternatiftir.

Fair&Poor(vasat): Oran sorunu nedeniyle ışığın kırılma açısının etkilendiği ve bundan ötürü giren ışığın çok azının yansıdığı, parıldaması zayıf olan kesim şeklidir. Pırlanta karat ağırlığını yüksek tutmak için bu kesime başvurulmaktadır, tercih edilmesi tavsiye edilmez.

*Meas: Taşın ölçüm değerleri bilgisidir. Pırlanta karat ağırlığına göre taşın çap değeri bu alandan öğrenilir. Bu nedenle bu alan belki de tüm standartlar içinde en önemli alandır.

*Color: Taşın rengini veren bilgidir. Yukarıda anlatılan renk skalasına göre en ideal renk olan ‘ D’ skalasıdır. ‘E,F,G, H’ ın alt renklerinden sarıya kaçan tonların satın alınması tavsiye edilmez.

*Clarity: Pırlantaiçindeki karbon izlerinin büyüklük ve yoğunluğunu veren bilgidir. SI1,SI2,P1,P2,P3 pırlanta berraklıkdeğerinden kalite anlamında uzak durulması önerilir.

*Cut: Pırlantakesim bilgisinin verildiği bölümdür.

*Polish: Cila kalitesi bu alandan öğrenilir. Pırlanta kesiminde tercih edilen kriter cila kalitesinde de geçerlidir.

*Symmetry: Simetridir. Üstten bakıldığında fasetlerde orantısızlık görülmesi durumudur.

*Fluorescence: Bu alan taşın üzerinde florasan diğer deyişle donukluk olup olmadığı bilgisini verir. Kaliteli bir taş için bu alanda ‘’ None-Yoktur’’ yazılmış olmasına dikkat edilmelidir.

*Clarity Char: Karbon izlerinin şeklinin verildiği bilgidir. 24 farklı çeşit vardır. LC-VS2 arası berraklık seviyesinde pırlanta tercih edilmesi önerilir.

 

HRD Sertifika

Hrd ‘’ Hoge Raad voor Diamant’’ (Yüksek Elmas Konseyi )açılımı olan Belçika merkezli konusunda en iyi bağımsız, kar amacı gütmeyen ve küresel derecelendirme laboratuvarıdır. En güvenilir iki kurumdan biri olarak elmas ticareti ve üreten-yöneten elmas endüstrisinin aktivitelerini düzenler, yararına ürün ve servisler sunarak hizmet eder.  ‘’ Mücevher Sertifikasyonu ve Mücevher Raporu’’ sunar. Yurt içi ve yurt dışı elmas sektörüne destekte bulunarak devletler ile sıkı işbirliği içindedir. Dünyada iki adet laboratuarı vardır. Merkezi Belçika ve diğeri Türkiye’dedir. Ülkemizde HRD iki tür analiz gerçekleştirmektedir.

1.Taş yüzük üzerindeki montöre yerleştirilmeden önce

2.Taşın montöre takılmış halinde…

 

HRD Elmas Derecelendirme Uluslararası Standartları Nedir?

 

*Elmasın kökeni detaylı incelenir ve doğal taş olduğu tasdiklenme aşamasına geçilir.

*Elmas karatı: Değerli taş ölçekleri kullanılarak elmasın karat ağırlığı ölçülür, beşinci ondalık sayıya kadar kaydedilir. Elmasın ölçümleri alınır, ışıma tarif edilir.

*Elmasın rengi : en beyaz olan renksiz halinden sarı renge kadar derecelendirilir.

*Elmasta berraklığın netliği: kusursuz ile P3 arasında derecelendirme yapılır. Bu esnada boyut, parlaklık, sayı, iç ve dış özelliklerine bakılır. Diyagram üzerinde değerler çizilir.

*Elmasta oranlar: Oranlar, alan genişliği, kesim derecesi, derinlik ve taç yüksekliği, taş kemer kalınlığı aynı ve bir anda değerlendirilerek elmasın kalitesi derecelendirilir.

* En son aşama olan derecelendirme notu: Elmas elde edilen oranlar, parlaklık ve işçilik kalitesi ile tekrar değerlendirilerek  ‘’ Çok iyi’’ ve ‘’kötü’’ arasında sınıflandırmalara göre kaydedilir.

Hrd Sertifikaile; 3- 6 kişiden oluşan taş bilimcinin incelediği elmasın gerçek bir taş olduğu tescillenerek Hrd Sertifika numarası ile belgelendirilir. Bu belgede 4C özellikler, diyagram yer alır. Böylece taşın karakteristik özelliklerine sahip olunur. Bu özellikler şüpheye yer vermeyecek sağlamlıkta olarak dünyanın her yerinde tanınır ve taşın değeri asla değişmez.

 

 

GİA ve HRD Taş Sertifikasını, HRD Mücevher Sertifikası ile Karşılaştıralım

*Gia ve HRD Taş sertifikasında tek renk vardır; D veya E gibi. HRD Mücevher sertifikasında ise genelde çift renk görülür; D-E gibi… Renkten kaynaklı fiyat farklılaştırmasında HRD Mücevher sertifikasında zorluk yaşanabilmektedir.

*Gia ve HRD Taş Sertifikaları , 4C de berraklık noktasında daha nettir. VS1,VS2.. gibi ayrıntılı derecelendirme yapar. HRD Mücevher sertifikasında ise, VS veya SI( iç berraklıkta çok kötü ve düşük fiyatlı taşlar) yazdığından ötürü net berraklık bilinememektedir.

*Gia veya HRD Taş Setifikalı bir ürün HRD Mücevher Sertifikalı ürüne göre daha kolay ve çabuk farklı model montürlere uygulanabilmektedir.

*Gia ve HRD Taş sertifikasında her taşa özel seri numarası verilir. Bu numara nano teknoloji ile taşın kemerine yazılır. Bundan ötürü, GIA ve HRD ’de belge veya seri numarası kopyalama ya da aynı numara altında farklı taş satma gibi durumların önüne geçilmektedir.

* HRD ‘de 0.01 karatlık taşa bile değerlendirmede bulunarak mücevher sertifikası düzenlenebilmekte iken GIA’da nadir de olsa sadece 0.23-0.29 karata sahip taşları inceleyerek belge düzenlemektedir.

ROBERTO BENE